Χαράς ευαγγέλια όταν ξυπνούσαμε ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας και το σπίτι ήταν πλημμυρισμένο από αρώματα κανέλας! Πρωί πρωί ξεκινούσε η μαμά μου τη Βαρβάρα και τα μπολάκια, έτοιμα και αχνιστά περίμεναν στον πάγκο της κουζίνας για να κρυώσουν. Ποιος περίμενε όμως… το ζεστό, γλυκό ζουμάκι ήταν βάλσαμο στο πρωινό ξύπνημα… Η Βαρβάρα για όσους δεν γνωρίζουν είναι ένα γλύκισμα που έχει τη μορφή παχύρευστης σούπας και αποτελείται κυρίως από σιτάρι, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα. Η προέλευσή της είναι από τη Θράκη αλλά διαπίστωσα ότι είναι διαδεδομένη σε πάρα πολλές χώρες κυρίως της Ανατολής με μικρές παραλλαγές όπως για παράδειγμα την προσθήκη οσπρίων, ρεβίθια ή φασόλια κυρίως, στα παραπάνω υλικά. Οι νοικοκυρές την ετοιμάζουν την προηγούμενη μέρα της γιορτής της Αγίας ή ανήμερα στις 4 Δεκεμβρίου δηλαδή, νωρίς το πρωί όπως έκανε η μαμά μου και η γιαγιά μου και μετά μοιράζεται σε φίλους και γείτονες. Πώς όμως δημιουργήθηκε και τι συμβολίζει…

Στα γρήγορα λοιπόν θα σας πω λίγα πράγματα για την ιστορία. Αυτό το τόσο ξεχωριστό γλυκάκι είναι αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα, προστάτιδα του πυροβολικού. Σύμφωνα με την παράδοση, μαρτύρησε για την πίστη της και αποκεφαλίστηκε από τον ίδιο τον πατέρα της, ο οποίος κατακεραυνώθηκε κυριολεκτικά και σκοτώθηκε ακαριαία όταν σήκωσε το ξίφος του ως Θεία Δίκη, ως τιμωρία για το αποτρόπαιο έγκλημα που διέπραξε. Αυτός ο κεραυνός συμβολίζει τα Πυρά του πυροβολικού μας. Επίσης η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα των παιδιών από τις παιδικές αρρώστιες και κυρίως της ευλογιάς. Το έθιμο λέει ότι αυτό το εορταστικό “κολυβόζουμο” είναι μια προσφορά στην Αγία για να κρατήσει τα παιδιά ασφαλή και τα προσωπάκια τους προστατευμένα από τα σημάδια της αρρώστιας. Η πρώτη Βαρβάρα λέγεται πως έγινε όταν η Αγία παρουσιάστηκε στους πιστούς και τους προειδοποίησε να μην φάνε ψωμί το οποίο είχε δηλητηριαστεί από τους Τούρκους, παρά να φάνε μόνο σιτάρι και ό,τι άλλο βρίσκεται στο σπίτι τους, που στην προκειμένη περίπτωση ήταν ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα και όσπρια.

Η Αγία Βαρβάρα είναι η πολιούχος της Δράμας και οι εορταστικές εκδηλώσεις ξεκινούν από την προηγούμενη με ένα πολύ ιδιαίτερο έθιμο που αξίζει να το αναφέρω. Τα παιδιά της πόλης μαζεύονται στις όχθες της λίμνης και ανάβουν κεράκια τα οποία τοποθετούν σε καραβάκια από ξύλο ή φελιζόλ, τα οποία έχουν φτιάξει με τα χέρια τους τις προηγούμενες μέρες. Μετά, πολύ απαλά τα αφήνουν στην επιφάνεια της λίμνης και πιστεύω μπορείτε να φανταστείτε την εντυπωσιακή ομορφιά που έχει αυτό το μοναδικό θέαμα και να νιώσετε την μαγευτική κατάνυξη που απλώνεται στο χειμωνιάτικο σκηνικό καθώς τα εκατοντάδες κεράκια αντανακλούν τη λάμψη τους στην επιφάνεια της λίμνης.

Θα κλείσω λέγοντας πως η εξαιρετική διατροφική της αξία συναγωνίζεται τη νοστιμιά της. Ένα γλυκό γεμάτο θρεπτικά συστατικά που μπορεί να καταναλωθεί ακόμη και σαν πρωινό λόγω της ενέργειας που χαρίζει. Και τώρα πάμε να την ετοιμάσουμε…

Τι θα χρειαστούμε…

• 250 γρ. σιτάρι αποφλοιωμένο
• 3 λίτρα νερό
• 3 κ. σούπας αλεύρι
• 1 φλ. ζάχαρη
• 1 φλ. καρύδια για το γλυκό και 1/2 ακόμη για το γαρνίρισμα
• 1/2 φλ. σταφίδα ξανθή
• 1 κ. γλυκού κανέλα
• 1/2 κ. γλυκού κύμινο
• 1/2 κ. γλυκού αλάτι

Το μόνο σίγουρο είναι πως η συνταγή της Βαρβάρας προσαρμόζεται στο προσωπικό γούστο του καθενός. Τι υλικά θα μπουν και σε ποια ποσότητα, εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς. Πέρα από τα υλικά που γράφω, μπορείτε να προσθέσετε πολλά ακόμη υλικά που αγαπάτε και σε όποια ποσότητα σας αρέσει. Μερικά από αυτά είναι αμύγδαλα, σπόρους από ρόδια, σουσάμι, ταχίνι, φρούτα ψιλοκομμένα, κυρίως μήλα σκληρά αλλά και πορτοκάλια ή μανταρίνια, ξερά σύκα, δαμάσκηνα, χουρμάδες, βερίκοκα. Στον Πόντο διάβασα πως έβαζαν φασόλια, ρεβίθια και καλαμπόκι. Εγώ την κάνω πολύ απλή, μόνο με καρύδια και σταφίδες όπως την έφτιαχνε η γιαγιά μου και η μαμά μου. Το σουσάμι και τα σπόρια από το ρόδι τα χρησιμοποίησα μόνο λόγω φωτογράφησης. Επίσης τη ζάχαρη μπορείτε να την αυξομειώσετε και όσοι θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καστανή ή ακόμη και μέλι. Από μπαχαρικά πάλι, κάποιοι προτιμούν λίγο γαρίφαλο ή μοσχοκάρυδο. Εγώ λόγω οικογενειακής παράδοσης βάζω κύμινο και μου αρέσει εξαιρετικά. Εκτός από την κανέλα φυσικά που είναι αδιαπραγμάτευτη!

Πώς θα τη φτιάξουμε…

Από το προηγούμενο βράδυ μουλιάζουμε το σιτάρι σε μπόλικο νερό. Την επόμενη μέρα στραγγίζουμε το σιτάρι, βάζουμε το καινούριο νερό σε μια κατσαρόλα, προσθέτουμε το αλάτι και σιγοβράζουμε το σιτάρι μέχρι να μαλακώσει.

Για οικονομία χρόνου μπορείτε να βράσετε το σιτάρι στη χύτρα για 30 λεπτά αλλά με 2,5 λίτρα νερό, όχι 3.

Όσο βράζει το σιτάρι, σ΄ ένα τηγάνι σε μέτρια θερμοκρασία καβουρντίζουμε το αλεύρι μέχρι να πάρει λίγο χρώμα. Το μεταφέρουμε σ΄ένα βαθύ πιάτο και το αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει. Κόβουμε και τα καρύδια και τα αφήνουμε στην άκρη.

Τα καρύδια να τα κόψετε με το μαχαίρι, όχι στο μούλτι, για να μην λιώσουν και βγουν και τα έλαιά τους. Εξάλλου ένα λιγάκι πιο χοντροκομμένο κομμάτι χτυπάει πιο ευχάριστα στο δόντι.

Όταν το σιτάρι μαλακώσει, ρίχνουμε στην κατσαρόλα τη ζάχαρη, την κανέλα, το κύμινο, τα καρύδια και τις σταφίδες. Σιγοβράζουμε για 15 λεπτά ακόμη. Τέλος, προσθέτουμε λίγο νεράκι στο αλεύρι για να το διαλύσουμε, τόσο όσο να γίνει χυλός και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα ανακατεύοντας. Μοιράζουμε τη Βαρβάρα σε μπολάκια και γαρνίρουμε με έξτρα καρύδια και ό,τι άλλο θέλουμε.

Τι να προσέξετε…

Το αλεύρι δεν πρέπει να καεί γιατί θα πικρίσει. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, προτιμήστε να καβουρντίσετε άλλο. Άλλος τρόπος για να χυλώσετε τη Βαρβάρα είναι και το νισεστέ. Δεν το προτιμώ όμως γιατί υστερεί σε νοστιμιά. Προτιμήστε το νισεστέ για άλλες περιπτώσεις όπως να πήξετε σάλτσες επειδή ήδη έχουν την νοστιμιά τους και το νισεστέ θα τους δώσει ωραία γυαλάδα. Σε περίπτωση όμως που χρησιμοποιήσετε νισεστέ, μην ξεχνάτε πως το αραιώνουμε πάντα σε κρύο νερό. Τώρα, πόσο πηχτή θα είναι εξαρτάται βεβαίως και από το προσωπικό σας γούστο. Κάντε δοκιμές και αν είναι πολύ πηχτή για εσάς τότε αραιώστε με λίγο νεράκι και βράστε το 5 λεπτά ακόμη. Αν είναι πολύ αραιή, λιώστε λίγο ακόμη αλεύρι και προσθέστε το. Επίσης να υπολογίσετε πως όσο περνάει η ώρα, πήζει και περισσότερο.

Όμως εκτός από το νισεστέ και το αλεύρι υπάρχει και φυσικός τρόπος να γίνει πιο πηχτή η Βαρβάρα. Λιώστε στο μούλτι μία κουτάλα της σούπας σιτάρι μαζί με λίγο ζουμάκι για να το βοηθήσετε να χτυπηθεί και ρίξτε το πάλι στην κατσαρόλα.

Καλή επιτυχία και του χρόνου με υγεία!

Νανά…