ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Την προτίμησή μου στην παραδοσιακή βασιλόπιτα τσουρέκι την έχω δηλώσει πολλές φορές. Εξάλλου μ΄αυτήν μεγάλωσα και αυτήν γνωρίζουμε σαν βασιλόπιτα εδώ στη Θεσσαλονίκη. Μ΄εξαίρεση βέβαια την ωραιότατη τριφτή βασιλόπιτα που είναι επίσης πολύ διαδεδομένη στην πόλη μου και αξίζει να τη δοκιμάσετε.

Μία ακόμη παραδοσιακή βασιλόπιτα αυτή τη φορά με ρίζες μικρασιατικές. Μία ιδιαίτερη βασιλόπιτα που δεν είναι φουσκωμένη σαν τη βασιλόπιτα τσουρέκι , ούτε αφράτη όπως η βασιλόπιτα κέικ. Είναι μία ζύμη μπισκοτένια, βουτυράτη και τρίβεται σε ψίχουλα. Εδώ στη Θεσσαλονίκη είναι πολύ αγαπητή και αξίζει να τη δοκιμάσετε. Εξάλλου δεν χρειάζεται να περιμένετε να φουσκώσει η ζύμη οπότε ακόμη και τελευταία στιγμή μπορείτε να τη φτιάξετε και να απολαύσετε μια βασιλόπιτα από τα χεράκια σας.

Ένα ωραίο πάντρεμα του χοιρινού με τη γλύκα των αποξηραμένων φρούτων συνοδεία ενός ανατολίτικου πιλαφιού, συνθέτουν ένα από τα πιο νόστιμα πιάτα για το εορταστικό μας τραπέζι. Η δική μου παρέμβαση, τα διαφορετικά είδη από πιπέρι, δίνουν μια δυνατή ώθηση σ΄ένα ήσυχο και οικογενειακό φαγητό, δημιουργώντας μία ευχάριστη αντίθεση ανάμεσα στην ήπια γλύκα της σάλτσας και στο δυνατό ταμπεραμέντο του πιπεριού. Φυσικά αν δεν σας αρέσει το πιπέρι μπορείτε να το αφαιρέσετε από τη διαδικασία αλλά προτείνω να το δοκιμάσετε.

Αν δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ καστανόσουπα πρέπει να γνωρίζετε πως πρόκειται για μια μοναδική και ιδιαίτερη σούπα με βελούδινη υφή και πολύ ξεχωριστή γεύση. Είναι μια σούπα που ξεπερνάει τις προσδοκίες κάποιου που τη γεύεται για πρώτη φορά. Χωρίς να είναι γλυκιά, η γλύκα του κάστανου πρωταγωνιστεί αυτάρεσκα. Σε αντίθεση με άλλες βελουτέ, καλά είναι να μην μπλέκουμε πολλά λαχανικά γιατί θα μειώσουμε τη μοναδική γεύση του κάστανου που είναι τόσο ντελικάτη. Προσθέτουμε το ρούμι για να ενισχύσουμε το αρωματικό της υπόβαθρο και με λίγο θυμαράκι δημιουργούμε ένα πιάτο που ικανοποιεί απόλυτα όσους επιζητούν κάτι ρουστίκ και γήινο αλλά και όσους θα ήθελαν κάτι γκουρμέ και φίνο σαν πρώτο πιάτο στο εορταστικό τραπέζι. Σας τη συστήνω ανεπιφύλακτα!

Σύμφωνα με την παράδοση μας, οι νοικοκυρές την παραμονή των Χριστουγέννων με ευλάβεια έφτιαχναν το Χριστόψωμο. Ένα γλυκό ψωμάκι που είναι στολισμένο απλά ή περίτεχνα με διάφορα σχέδια-συμβολισμούς ενώ στο κέντρο του πάντα δεσπόζει ένας σταυρός. Το ψωμί αυτό αποτελούσε ένα είδος προσφοράς προς το Θεό και τα στολίδια τους προσαρμόζονταν ανάλογα με τις ασχολίες και τις ανάγκες που είχε κάθε οικογένεια. Έφτιαχναν σταφύλια για τα αμπέλια τους, στάχυα για τα χωράφια τους, ζωάκια για τα κοπάδια τους ζητώντας μ΄αυτόν τον τρόπο καλές σοδιές και ευζωία. Τα στολίδια αυτά μπορεί να ήταν απλοϊκά φτιαγμένα αλλά και έργα τέχνης ανάλογα πόσο μαστόρισσα ήταν η νοικοκυρά. Ανάμεσα στα στολίδια έβαζαν καρύδια, αμύγδαλα και σταφίδες τα οποία συμβόλιζαν την καρποφορία. Ο σπιτονοικοκύρης έκοβε το Χριστόψωμο αφού πρώτα το σταύρωνε και μετά το έκοβε ονοματίζοντας το πρώτο κομμάτι για το Χριστό και το δεύτερο για τους φτωχούς, ένα τελετουργικό δηλαδή σαν κι αυτό που θα επαναλάμβανε την Πρωτοχρονιά με τη βασιλόπιτα. Μετά το μοίραζε στους παρευρισκόμενους οι οποίοι το έτρωγαν με πολύ σεβασμό και μάλιστα λέγεται ότι ούτε τα ψίχουλα δεν πετούσαν όπως δεν πετάμε και τα ψίχουλα από το αντίδωρο, αλλά τα έκαιγαν στο θυμιατό.

Που λέτε, μεγάλη ιστορία η οικογενειακή καρυδόπιτα. Σαν παιδάκι, αναπολώ τη μαμά, δύο μέρες πριν τα Χριστούγεννα να τη φτιάχνει και να τη μεταφέρει στο σαλόνι να κρυώσει έτσι ώστε να τη σιροπιάσει την επόμενη. Καταπληκτική εφεύρεση το σαλόνι. Δεν ξέρω πόσοι από εσάς ζήσατε το άβατο του σαλονιού, όπου οι πόρτες ήταν πάντα κλειστές κι άνοιγαν μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις. Σ΄εμάς άνοιγαν στα γενέθλια μας, στην ονομαστική γιορτή του μπαμπά μου, Χριστούγεννα και Πάσχα. Τις υπόλοιπες μέρες, ο χώρος ήταν απαραβίαστος με τα χειροποίητα κεντήματα κολλαρισμένα, τα καλά μας τα χαλιά απάτητα και ουδείς χωρίς εξουσιοδότηση από το λοχία – έτσι έλεγε ο μπαμπάς μου τη μαμά – δεν είχε άδεια να εισέλθει.

Τι τίτλος Χριστέ μου! Διαβάζοντάς τον θα φανταστεί κάποιος μια γαλοπούλα στο κέντρο του τραπεζιού ν΄ανοίγει τα φτερά και να φεύγει από το παράθυρο. Ώρες ώρες είμαι απαράδεκτη, αλλά αφού αυτό θέλω να πω, θέλω κι εσείς να με καταλάβετε… Απογείωση λοιπόν γεύσης σ΄ένα παρεξηγημένο από πολλούς εορταστικό πιάτο και πρωτίστως από εμένα για να λέμε τα πράγματα ως έχουν. Μία φορά είχα δοκιμάσει πριν πολλά χρόνια, την απέρριψα και τέλος! Μη λέμε και “χαζιά” όπως λέει μια γνωστή μου, αλήθεια τώρα… ποιος τρώει γαλοπούλα όταν έχει να επιλέξει ανάμεσα από κατσικάκι, αρνάκι, χοιρινό ακόμη και κοτοπουλάκι…

Από τα πιο νόστιμα κομμάτια κρέατος, τα χοιρινά κότσια, πρωταγωνιστούν συχνά στα κυριακάτικα και εορταστικά τραπέζια. Λόγω της ευκολίας τους για να μαγειρευτούν είναι γενικά μια δημοφιλής και ασφαλής επιλογή και από τις νοικοκυρές που πάντα βγαίνουν ασπροπρόσωπες όταν τα σερβίρουν ως κυρίως πιάτο σ΄ένα γεύμα.

Αυτό το απίθανο γλυκό δεν έτυχε να το δοκιμάσω ποτέ και γι αυτό δεν μπήκα και στον κόπο να το φτιάξω. Ίσως γιατί λατρεύω την καρυδόπιτα που φτιάχνει η μαμά μου, οπότε το θεωρούσα κάτι παρεμφερές αλλά οπωσδήποτε όχι ισάξιο με την καρυδόπιτα της μαμάς. Αφορμή για να το δοκιμάσω στάθηκε ο συμμαθητής μου Αριστείδης Αποστόλου που το έφερε μια μέρα στην Σχολή στην ώρα της ζαχαροπλαστικής.

Πόσο υπέροχο γλυκό! Ακόμα και το άκουσμά του σε προδιαθέτει για ένα ονειρικό σεργιάνι στα σοκάκια της Ανατολής όπου οι γιαγιάδες μας μεγαλουργούσαν με τις μαγειρικές τους δεξιότητες. Τότε που τα αρώματα από το φρέσκο βούτυρο και τα κανελογαρίφαλα ξεχείλιζαν από τις κουζίνες τους, προκαλώντας τεράστια αδημονία για την συνέχεια. Λέγεται πως το εκμέκ κανταΐφι προέρχεται από την περιοχή Αφιόν Καραχισάρ της Μικράς Ασίας και πως η αρχική συνταγή θέλει το εκμέκ με μια στρώση ψωμιού, το οποίο περιείχε βούτυρο, γάλα και αυγά, μια στρώση καϊμάκι και σιρόπι.

Κάποτε, όταν περνούσα έξω από το γνωστό ζαχαροπλαστείο της πόλης μου της Θεσσαλονίκης και μοσχοβολούσαν τα τσουρέκια μέχρι λιποθυμίας, έβλεπα τα τσουρέκια με κάστανο αφράτα και ζουμπουρλίδικα στην βιτρίνα και είχα την εντύπωση πως ήταν δυσκολάκι να τα φτιάξεις. Βασικά όχι να τα φτιάξεις αλλά να τα πετύχεις για να ακριβολογώ.

Οι λάτρεις του κανταϊφιού και οι λάτρεις του γαλακτομπούρεκου θα βρουν σ΄αυτό το γλυκό την νέα τους αγάπη. Συνδυασμός των δύο γλυκών για ένα τραγανό, ζουμερό, βουτυράτο, βανιλένιο γλύκισμα που όταν το δοκιμάσετε θα αποζητάτε να το γευτείτε ξανά και ξανά. Η γοητεία αυτού του γλυκού βρίσκεται στις φίνες τραγανές ίνες του που θρυμματίζονται τόσο ντελικάτα μέσα στο στόμα, βρίσκεται στο υπέροχο σιρόπι που απελευθερώνεται σε κάθε μπουκιά και κορυφώνεται με την απαλή του κρέμα, σκέτο κομψοτέχνημα, χαρίζοντας μοναδική απόλαυση. Ασπασμός των αγγέλων προς τ΄άστρα, ναι, αυτό ακριβώς είναι και θα το διαπιστώσετε από την πρώτη μπουκιά…

Τι σου κάνει μία μελιτζάνα που έχει ξεμείνει μόνη κι έρημη στο ψυγείο και δεν ξέρεις τι να την κάνεις… Ένα πολύ εύκολο και γρήγορο ορεκτικό, ένα όμορφο και χαριτωμένο πιάτο για το εορταστικό τραπέζι!

Στο τόσο ξεχωριστό απ΄όλα τα εορταστικά τραπεζώματα, πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, πλούσιο ή λιτό δεν έχει καμία σημασία, ξεχωριστή θέση έχει η πίτα. Οικεία εικόνα να βλέπεις το στρωμένο τραπέζι και να αισθάνεσαι τους ανθρώπους γύρω του, ζεστούς, καθισμένους κοντά κοντά, έτοιμους να την κόψουν για το καλό του νέου χρόνου, με όλη τη σοβαρότητα και τη μαγεία που κρύβει αυτή η νέα εκκίνηση. Μία ξεροψημένη κρεατόπιτα είναι πάντα η πρώτη επιλογή όλων και απίστευτη απόλαυση, ένα τραγανό κομμάτι με πεντανόστιμη γέμιση και υπέροχη μοσχοβολιά.

Εύκολη συνταγή για πολίτικη βασιλόπιτα με όλα τα αρώματα του τσουρεκιού! Απλή και παραδοσιακή, χωρίς στολισμούς υπερπαραγωγή και χωρίς ακροβατικά φουσκώματα. Όμως νόστιμη, πολύ νόστιμη! Και αφού θα την φτιάξουμε με τα χεράκια μας τότε παίρνει ακόμη μεγαλύτερη αξία!

Μια συνταγή για σαλάτα που άνετα όμως μπορεί να σερβιριστεί και σαν ορεκτικό. Το θέμα μας όμως δεν είναι η κατηγορία της συνταγής αλλά ότι όπως και να το δεις, είναι ένα πιάτο απίθανο!